BEŞPARMAK OTU

Beşparmak otu 

(Potentilla alba)

Beşparmak otu (Potentilla alba); gülgiller (Rosaceae) familyasından bir ot türü. Acı ayıt veya hayıt olarak da bilinen, beşparmak otu, gülgiller ailesine mensup bir bitkidir. 

Avrupa'da yetişirken, Türkiye’de oldukça yaygın türleri bulunmakta olup, 53 türü tesbit edilmiştir. En çok bilinen türleri, Gümişi beşparmak otu (P.argantea); Karadeniz, İç Anadolu, Doğu Anadolu bölgelerinde rastlanır. Sürünücü beşparmak otu (P. reptans); İstanbul çevresi, Karadeniz, İç Anadolu bölgelerinde yetişir.

Yaprak döken ormanlar, çayırlar, meralar ve ovalarda yetişir. Çok sayıda dallı köksaplı ve 5-10 cm yüksekliğinde dik gövdeli çok yıllık otsu bir bitkidir. Elsi yapraklarda yaprakçıkların beşide mızraksı ucu ince dişlidir. Beyaz çiçekleri nisan-mayıs aylarında açar.

Aken tipi meyve görülür. Potentilla anserina, Potentilla argentea (Rosaceae) gibi bitkilerin çiçek açma zamanı (Mayıs, Haziran) toplanan yaprak ve çiçeklerinin kurutulmasıyla elde edilir. Yapraklar, ters yumurta şeklinde, 20 cm. uzunluğundadır. 13-21 parçalıdır. Çiçekler 1, 5-2 cm. genişliğinde olup ipek gibi tüylüdür.

Droğun kokusu ve tadı yoktur. Bitkinin köklerinde % 20 tanin, glikozit tormentillin, acı maddeler, çinovik asit vardır.

Beşparmak Otunun Faydaları

Kuvvetli bir kabız edici olarak ishale karşı kullanılır. Gargara halinde faranjit ve boğaz ağrılarında faydalıdır. Kaynatılıp suyu ile gargara yapılırsa boğaz ve bademcik iltihaplarına, diş etlerine faydalı olur.

Diş ağrılarında kökü çiğnenebilir. Çiçekleri haşlanarak cildi yumuşatmak ve ciltteki lekeleri çıkarmak için kullanılır. Akciğer ve karaciğerin hastalıklarına faydalıdır. Kan ile gelen ishali keser.

Diş ağrısını teskin eder, ağız ve boğaz yaralarını ve bozukluğunu giderir. Sivri, katı şişleri ve uyuz huşumetini giderir. Sıtmayı önler. Sıkılarak çıkarılmış suyu aza titremesine iyidir. Bu suyu alnına sürseler yahut suda bezi ıslatıp alnınıza koysalar burun kanını teskin edici özelliği vardır.

Beşparmak Otu Nasıl Kullanılır

Beşparmak Otu Çayı

Bitkinin çiçekleri su ile haşlanır, yüze sürülür ve böylece yüzdeki lekeleri giderir. Aynca yumuşatıcı tesriri yapar. Dişederini kuvvedendirici olarak kökü çiğnenir. 25 gr. drog suda kaynatılır ve ishale karşı kullanılır. 25 gr. Beşparmak otu 1 İt. suda haşlanır ve mide ekşimelerinde içilir.

Kaynatılıp suyu ile gargara yapılırsa boğaz ve bademcik iltihaplarına karşı faydalı olur. Bu gargara diş etlerini güçlendirir, diş ağrılarını ve iltihaplarını gidermeye de yardımcı olur. Çiçekleri haşlanarak cildi yumuşatmak ve ciltteki lekeleri çıkarmak için kullanılır. Diş ağrılarında kökü çiğnenebilir.

BİR SONRAKİ MAKALE :  Boğumlu sıraca otu