AYVADANA OTU
(Artemisia vulgaris)
Ayvadana , yöresel olarak akbaşlı, barsamaotu, binbiryaprakotu, marsamaotu, beyaz civanperçemi, sarı civanperçemi ve kandilçiçeği diye de anılır. Türkiye’de 40 kadar civanperçemi türü bulunmakta ve bunların birçoğu kullanılmaktadır.
Türlerine göre 5-100 cmyükseklikte, yapraklar yünlü gibi tüylü ve parçalı, çiçekleri ; beyaz, fildişi beyazı, soluk sarı veya altın sarısı rengindedir. Çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Mavimtrak renkli bir uçucu yağ taşır. Bu uçucu yağda azulen, limonen, sineol, borneol, pinenler, seskiterenler vardır.
Bitki çayırlarda, dar tarla yollarında, yol kıyılarında ve tahıl tarlalarının kenarlarında kümeler halinde yetişir. Güneşli havalarda çevresine aromalı keskin bir koku yayar. Aslında çiçekleri, güneşin en etkili olduğu saatlerde toplamak gerekir, çünkü o sıralarda eterli yağları ve şifalı gücü doruk noktasında olur.
Çiçekleri; betonicin, chamazulen içerikli uçucu yağ, tanen, cumarine , millefolin ve özellikle potasyum içerikli mineraller içerir. Temmuz-Eylül döneminde güneşli bir günde, çiçeklerin iki karış kadar aşağısından kesilir, demetler halinde gölge ve havadar bir yere asılarak kurumaya bırakılır. İyice kuruyunca hava almayan kaplarda saklanır.
Ayvadananı faydaları
Bitkinin kullanilan kismi, yaprakli ve çiçekli dallaridir. Dallar ve çiçekler henüz tamamen açilmadan toplanir ve gölgede kurutulur. Bitkinin bu kisimlari uçucu yag, sabit yag ve aci glikozit maddelerini ihtiva ederler. Kuvvet verici, uyarici, idrar ve gaz söktürücüdür.
İçerisindeki Sincolden dolayi antiseptik, balgam söktürücü ve midevidir. Yara iyi edici bir özelligi vardir. Basurda sulu hulasasi fitil halinde verilir. Mide, mide kanamaları, mide kanseri, kolid, ülser ve kanamalı hemoroidlerde çok faydalıdır.
Bağırsak ağrılarını (iltihaplarını) dindirici ve basur büzücü etkisi vardır.
Her türlü akciğer hastalıklarında, kanamalarını dindirici ve akciğer kanserini tedavisini destekleyici özelliği vardır. Bronşitte ve astımda tedavi edici özelliği ile bilinir. Kemik iliği hastalıkları ve romatizmal hastalıklarda, sırt ağrılarında çok faydalıdır.
Karaciğer fonksiyon arttırıcı, Hepatit A-B-C, egzama, kolesterol (LDL, HDL) , safra kesesi ve mide krampları ve karın bölgesinde uygulanabilir.25-35 yaş arası bayanlarda oluşan meme fibrokistlerinde,Yumurtalık kistlerinde ve miyonlarda Bayanlarda sıkça görülen genital infeksiyonlarda, Beyaz akıntı da (mantar ve/veya bakteri infeksiyonu) Geciken ya da çok kanamalı ve sık (düzensiz) adet dönemlerinde, Özellikle genç kızların ilk adet dönemlerine girdiği zamanlar da (13-15 yaş) , Menopoz dönemi gelişen ateş basması, terleme, stres ve osteoporoza bağlı kemik erimesi sorunlarında, etkili bir tedavi aracıdır.
Ayvadana nasıl kullanılır
Ayvadana çayı
Yarım veya bir tatlı kaşığı ince kıyılmış bitki, orta boy bir su bardağı dolusu kaynar suyla haşlanır (kaynatılmaz), 15 dakika demlendikten sonra süzülür. Aksi belirlilmedikçe günde 3 su bardağı çay aç karnına veya öğün aralarında içilir.
Yarım veya bir tatlı kaşığı ince kıyılmış bitki, orta boy bir su bardağı dolusu kaynar suyla haşlanır (kaynatılmaz), 15 dakika demlendikten sonra süzülür. Aksi belirlilmedikçe günde 3 su bardağı çay aç karnına veya öğün aralarında içilir.
Ayvadana tennürü
Çiçeklenme zamanında toplanan taze bitki ince kıyılır. Geniş ağızlı bir şişeye gevşekçe doldurulur ve kaliteli bir konyak, bitkilerin üstüne çıkana kadar eklenir. Şişe 14 gün boyunca güneşte bekletilir, arada bir çalkalanır ve süre sonunda süzülür. civanperçemi merhemi 100 gr tuzsuz tereyağı veya içyağı tavada iyice kızdırılır.
İnce kıyılmış bir avuç kadar taze Ayvadana çiçeği ve ince kıyılmış 15 taze ahududu yaprağı tavaya atılır, çıtırdamaya başlayınca karıştırılır ve tava ocaktan çekilerek, üstü kapalı bir biçimde serin bir yere kaldırılır.
Ertesi gün hafifçe ısıtılır, tülbentten geçirilerek süzülür ve temiz kaplara doldurulur. Buzdolabında saklanmalıdır. Oturma Banyosu: Iki büyük avuç dolusu ince kıyılmış taze bitki veya 100 gr kurutulmuş bitki, gece boyunca soğuk suda bekletilir. Ertesi gün kaynama derecesine kadar ısıtılır ve süzülerek, banyo suyuna eklenir.
